Rahim Ağzı Hastalıkları ve Tedavisi

Rahim ağzı diye tabir edilen rahim bölgesine serviks denir.  Rahmin vajen içinde kalan kısmına serviks denir. Serviks doktorun muayene sırasında gözle görebildiği bir bölgedir.

Vajenin yassı hücreleri ile rahimin dikdörtgen şeklinde salgı yapan hücrelerinin karşılaştığı bölgeye transformasyon zonu adı verilmektedir. Bu bölge iki farklı hücre tipinin karşılaşmasıyla çocukluktan yaşlılığa kadar sürekli değişim gösteren bölgedir.

Displazi adı verilen bu değişimden sorumlu olan temel etken ise human papilloma virüsüdür(HPV). Genital bölge derisinde kondilom denilen siğillere yol açan HPV bir virüstür.

Yaklaşık 36 tipi mevcuttur. Cinsel yolla bulaşan HPV, hiç bir cinsel ilişkide bulunmamış kadınlarda görülmez.

HPV erkekte de penis üzerinde siğiller oluşturur. HPV trasformasyon zonundaki hücrelerin çekirdeklerine girerek hücrenin genetik yapısını yeniden programlar ve hücrede anormal bölünme başlar. Bazı HPV tiplerinin oluşturduğu displazilerin ilerleyerek rahim ağzı kanserine kadar gitme olasılığı vardır.

Ülkemizde son yıllarda artan HPV tiplerinin oluşturduğu serviks displazileri, Batı ülkeleirinde cinsel ilişkiye girme yaşının çok daha erken olması nedeni ile HPV ile karşılaşma oranı çok daha yüksektir. Birden fazla cinsel eşin varlığı da olasılığı yükseltir.

Kadınların cinsel ilişkiye girmelerinden itibaren rahim ağzında görülen hücresel değisiklikleri belirlemek amacı ile yılda iki kez PAP Smear adı verilen bir test yaptırmaları önerilir.

PAP testi rahim ağzında transformasyon zonundaki hücreleri örnekleyerek daha sonraları rahim ağzı kanserine yol açabilecek hücresel değişikliklerin erken tanısına olanak tanır.

Vaginal smear testinde ASCUS bulunması, testin 1 ve ondan 3 ay sonra tekrarlanmasını  gerektirir. Hücre içi yerleşimli olan bu virüs , immün sistemi güçlü olan kişilerde kendiliğinden etkisini yitirebilir ve tablo düzelir, aksi halde kolposkopi denilen bir çeşit mikroskop ile bu bölge doktor tarafından ilaçla işaretlenerek şüpheli yerlerden biopsi alınır. Patolojik tetkike gönderilir. Sonucun displazi gelmesi durumunda hastaya ve displazinin derecesine göre bir tedavi yöntemi seçebilir.

Belirtilen risk faktörleri displazi olasılığını artırmaktadır:

• Erken yaşta ilişkiye girilmiş olması
• Birden fazla cinsel partner varlığı
• Cinsel yolla bulaşan hastalık öyküsü (bel soğukluğu, frengi, herpes gibi)
• Genital siğil varlığı
• Kötü genital hijyen
• Sigara kullanımı
• Displazilerin hafif olanlarının sebat etmesi durumunda 10-14 yıl içinde rahim ağzı kanserine dönüşme olasılığı vardır. Şiddetli displazilerde ise bu süre 1-5 yıl kadar kısa olabilir.

Rahim Ağzı Kanserine karşı korunmak için HPV aşısı

Yakın zamanlarda HPV virüsunun onkojenik (kanser yapan) ve siğil yapan tiplerine karşı geliştirilmiş aşılar ile rahim ağzı kanserine karşı etkin bir korunma yöntemi geliştirilmiştir. Aşı,0, 2,4 ay ara ile 6 ayda toplam 3 defa yapılır.

Aşılama 9 ile 29 yaş arasındaki kadınlarda önerilmektedir. Daha ileri yaşlardaki kadınlarda ve daha önce HPV mikrobu ile karşılaşmış olanlarda ise etkinliği henüz tam kanıtlanmamış olmakla birlikte bu konuda da çalışmalar sürmektedir.