Menopoz Yönetimi ve Hormon Tedavileri

Menopoz adet kanamalarının kesin olarak bitmesi anlamına gelir. Kadın hayatında yumurtalıkların seks hormonu üretme fonksiyonlarının bitmesiyle oluşan doğal bir olaydır.

Bu hormonlar bir kadının gebe olmasını, adet görmesini sağlarken dolaşım sistemini, ürogenital sistem ve kemik gibi bir çok vücut fonksiyonlarını etkiler.

Bazı kadınların hiç menopoz yakınması olmazken bazılarında 40-55 yaşları arasında şikayetler gözlenir. Adet düzenleri bozulduğunda bir çok kadın menopoza girdiğini söylese de, menopoz bir kadının peşi sıra 12 ay adet görmemesidir. Menopozun başlangıcı ve ne kadar sürdüğü kadından kadına değişir

Dünya genelinde 45-53 yaş arasında değişen menopoza giriş yaşı ortalama 51 yaş olarak bilinmektedir. Türkiye ‘de araştırmalara göre menopoz yaşı 46-48 yaşları arasındadır.

Dışarıdan hiçbir müdahale yapılmaksızın 40 yaş ve üzerinde ortaya çıkan menopoz doğal menopoz olarak adlandırılır.

40 yaşına ulaşmadan menopoza girilmesi erken menopoz olarak adlandırılır. Menopoz kadın hayatında yumurtalıkların hormon üretmesinin bitmesiyle oluşur

Menopoz döneminin başlamasıyla öströjen hormonuna bağlı olarak şunlar oluşur;

• Sıcak basmaları
• Terleme
• Uykusuzluk
• Düzensiz vajinal kanamalar
• Vajinal kuruluk
• Ağrılı adet görme
• Seksüel istekte artış veya azalış
• İdrar problemler
• Yorgunluk
• Ruh hali değişiklikleri
• Dikkat ve hafıza sorunları
• Ağız ve diş, deri ve ekleri (tırnak ve saç), 
• Eklem ve göz gibi organlarda meydana gelen değişikliklerdir.

Menopozdaki kadınların %75 i ateş basmalarından yakınır.(Ani olarak vücut ısısında artma)

Gece olan ateş basmaları uykusuzluğa yol açabilir.

Günümüzde östrojen eksikliğine bağlı semptomların tedavisinde, HT (Hormon tedavisi) en tercih edilen tedavi yöntemidir. Öncelikle bilinmesi gereken tüm dünyada HT si üç ana endikasyon ile onay almıştır. Bunlar menopoz semptomlarının tedavisi, genital sistem atrofisinin önlenmesi ve tedavisi, kemik erimesisnin (osteoporoz) önlenmesidir

Hormon tedavisi rahimi olmayan (operasyon geçirmiş) kadınlarda östrojen replasman tedavisi şeklindedir. Rahimi olan kadınlarda östrojen ve progestinler kombine olarak verilmektedir. Kombine tedavi sıklık (ardışık) ve kontinü (sürekli) olarak verilebilir. Hormon tedavisi için günümüzde oral (ağızdan alınan), parenteral (oral olmayan) ve lokal (vaginal) olmak üzere çeşitli preparatlar bulunmaktadır

Hormon tedavisi meme kanseri yapar mı ? 

Yapılan pek çok çalışmada, hormon replasman tedavisinin meme kanseri riskinde önemli bir artışa neden olduğunu gösteren sonuçlara ulaşılamamıştır

Son yıllarda yapılan araştırmalar, östrojene progestin eklenmesinin meme kanseri riskinde bir miktar artışa sebep olduğunu göstermekle birlikte henüz kesin sonuçlara ulaşılamamıştır

Son çalışmalar  göz önüne alındığında rahimi alınmış menopoz sonrası kadınlarda kullanılan östrojenin olumsuz etkilerinin söz konusu olmadığı yani meme kanseri riskini arttırmadığı, buna karşılık rahimi olan yani doğal menopoza girmiş östrojen ve progesteron kullanılan menopoz sonrası kadınlarda ise 4 yıldan daha uzun süreli kullanımlarda meme kanseri riskinde bir miktar artış olduğu söylenebilir. Hormon tedavisi sonucu oluşan meme kanseri risk artışı, kadının alkol kullanımı, obezite (Vücüt kitle indeksi>30), 30 yaşından sonra yapılan ilk doğum, geç menopoz gibi risk faktörlerinden daha fazla değildir

Doktora ne zaman gidilmeli?

40 yaş ve sonrasında her kadında menopoz öncesi veya sonrası dönemde yukarıda sayılan belirtiler görülebilir. Bu belirtileri yaşayan kadınlar kadın hastalıkları ve doğum uzmanına başvurmalıdırlar. Menopoza giren her kadın şikayetleri olmasa da kemik kaybından korunmak veya cinsel hayatının devamlılığı için doktora başvurmalıdır

Tüm bu nedenlerden dolayı, kişiye özel olarak düzenlenmiş bir hormon tedavisinin kişiye sağlayacağı yarar tartışmasızdır.